ترانزیت یک فعالیت بین‌المللی در حوزه حمل و نقل کالا می‌باشد. قوانین و مقررات مربوط به ترانزیت کالا در هر کشوری مخصوص و متفاوت هستند اما تمام این مقررات بر اساس قوانین بین‌المللی وضع شده‌اند. کشوری که بتواند از ترانزیت کالا به خوبی استفاده کند، از مزایا آن بهره‌مند شده و درآمد و سود زیادی کسب خواهد کرد. بیایید ابتدا با مفهوم ترانزیت آشنا شویم!

ترانزیت چیست؟

در جواب تزانزیت چیست باید بگوییم که ترانزیت به عبور کالا از یک کشور سوم در مسیر رسیدن به مقصد اشاره دارد. به طور مثال اگر یک محموله کالا بخواهد از ایران به صورت زمینی به هند ارسال شود، باید از مرزهای کشور پاکستان نیز عبور کند. بنابراین محموله کالا در کشور پاکستان ترانزیت می‌شود.

واژه ترانزیت یا transit در لغت به معنی جا به جایی و عبور از یک نقطه به نقطه دیگر است. این مفهوم در بافت گمرکی یک معنی دقیق‌تر دارد. با این حال بسیاری از افراد ممکن است معنی دقیق و کامل این کلمه را ندانند و آن را با مفاهیم دیگر اشتباه بگیرند. در ادامه به توضیح انواع ترانزیت می‌پردازیم.

کشور ما ایران نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی بسیار مناسبی که دارد، می تواند گزینه مناسبی برای ترانزیت باشد و در سالیان اخیر نیز تلاش زیادی برای کسب درآمد از این طریق صورت گرفته است.

انواع ترانزیت کالا

ترانزیت کالا، به طور کلی به دو دسته ترانزیت داخلی و ترانزیت خارجی تقسیم می‌شود که در ادامه هر یک را به صورت جاگانه برایتان توضیح خواهیم داد. با انواع ترانزیت کالا آشنا شوید.

مقاله پیشنهادی: فریت بار به سوئد

ترانزیت داخلی کالا چیست؟

اگر ترانزیت کالا بین دو گمرک یک کشور باشد، به آن ترانزیت داخلی کالا می‌گویند. این نوع از ترانزیت صرفاً جنبه تشریفاتی دارد.

ترانزیت داخلی خود 3 نوع دارد که در ادامه به توضیح هر یک می‌پردازیم:

◉ ترانزیت داخلی شخصی

زمانی که صاحب کالا درخواست جا به جایی کالای گمرک نشده از یک مرکز گمرک به مرکز دیگری را می‌دهد، تزانزیت داخلی شخصی اتفاق می‌افتد. این جا به جایی باید با نظارت کامل گمرک مبدا انجام شود و تمام مدارک لازم مانند لیست عدل بندی، بارنامه، برگه ترخیص باید به مرکز گمرک مبدا و مقصد ارائه شود.

◉ ترانزیت داخلی اداری

در صورتی که تردد کالا در یک مرکز گمرک بالا باشد و برخی از کالاها دپو شوند و روند ترخیص به کندی پیش برود، ترانزیت داخلی اداری کالا اتفاق می‌افتد. به این صورت که گمرک مبدا به دلیل تکمیل ظرفیت انبارها، درخواست جا به جایی برخی کالاها به مرکز گمرک مقصد نزدیک خود را می‌دهد. صاحبان کالا هیچ گونه دخالتی در ترانزیت داخلی اداری ندارند و تمام تصمیم‌گیری‌ها با تایید گمرک مبدا و مقصد صورت می‌گیرد. در واقع مسؤولیت ترخیص و انتقال کالا از گمرک مبدا به مقصد به عهده امور گمرکی است و صاحبان کالا هیچ نقشی در این پروسه ندارند.

◉ حمل یکسره

حمل یکسره به وارد شدن و خارج شدن کالا از گمرک بدون نیاز به تخلیه یه تحویل در گمرک ورودی است. این زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت‌های حمل و نقل بین الملی کالایی را به مقصد نهایی گمرک دیگر حمل کنند. به طور مثال کالایی وارد گمرک بندرعباس شده است اما مقصد نهایی کالا شهر اردبیل است. بنابراین محموله بدون اینکه در بندرعباس تخلیه شود مستقیما به گمرک اردبیل منتقل می‌شود و امور ترخیص آن انجام می‌شود.

مقاله پیشنهادی: صادرات تجهیزات پزشکی

یک نکنه مهم در ترانزیت داخلی کالا زمان ترخیص آن است. کالا باید در زمان مشخص شده ترخیص شود. در غیر این صورت (ینی زمانی که بار با تأخیر خیلی زیاد به مقصد برسد) تمامی بار به عنوان کالا قاچاق محسوب خواهد شد. اما ممکن است در جاده اتفاق پیش بینی نشده‌ای مثل تصادف رخ دهد در این صورت نیروی انتظامی برگه جریمه‌ای برای به راننده خواهد داد که با آن برگه به راننده 5 روز فرصت داده می‌شود تا کالاها را ترخیص کند.

مدارک لازم برای ترانزیت داخلی کالا

برای انجام هر گونه فعالیتی یک سری مدارک لازم است. مدارک لازم برای ترانزیت داخلی کالا در کشور ما به قرار زیر است.

1. بارنامه
2. فاکتور فروش کالا
3. لیست عدل بندی
4. ترخیصیه
5. پروانه بهره برداری شرکت تولید کننده کالا
6. قبض انبار گمرک
7. گواهی مبدأ
8. گواهی ثبت سفارش

به این نکته حتماً توجه داشته باشید که برای ترانزیت کالا ، در برگه بارنامه حتماً باید درج شده باشد که شرکت حمل و نقل مورد نظر، اجازه ترانزیت داخلی کالا را دارد.

مقاله پیشنهادی: فریت بار به هلند

پس از جمع آوری تمام مدارک و اظهارنامه توسط گمرک، تمامی کالاها به صورت دقیق مورد ارزیابی و بررسی دقیق قرار خواهند گرفت تا از تطابق کالاها با مدارکشان مطمئن شوند. به عبارت بهتر، کالا باید به گمرک مقصد بدون هیچ گونه دخل و تصرفی رسانده شود.

ترانزیت خارجی چیست؟

همان‌طور که گفته شده ترانزیت یعنی جا به جایی کالا بین گمرک‌های مختلف. حالا اگر ترانزیت کالا بین سه کشور یا بیشتر اتفاق بیفتد، به آن ترانزیت خارجی کالا می‌گویند. در واقع این ترانزیت به این صورت می‌باشد که کالا از مبدأ حرکت داده می‌شود و بعد از طی کردن تقریباً سه کشور به مقصد می‌رسد.

کالا‌ها در ترانزیت خارجی کالا باید طبق زمان مشخص شده از مرز‌های گمرکی وارد کشور‌های مورد نظر شوند و بعد طبق زمان مشخص شده از مرز‌های گمرکی همان کشور‌ها خارج شوند.

نکته خیلی مهم در این نوع ترانزیت داشتن گذرنامه است. علاوه بر این رانندگان ترانزیت خارجی کالا باید از اداره گذرنامه استعلام گرفته و دفترچه خروج را حتماً دریافت نمایند.

مقاله پیشنهادی: صادرات شکلات

در مقابل هم، اداره نیروی انتظامی وظیفه دارد که برای این رانندگان، گواهینامه و پلاک خودروی ترانزیتی صادر نماید. لازم به ذکر است که اگر در ترانزیت خارجی کالا، محموله مورد نظر دامی، نباتی و یا شیمیایی باشد، باید برای کسب مجوزهای لازم به مراجع مربوطه مراجعه کرد.

مدارک لازم برای ترانزیت خارجی

مدارک مربوط به ترانزیت خارجی کالا با ترانزیت داخلی کمی تفاوت دارد. مدارک این نوع از ترانزیت کالا به قرار زیر می‌باشد.

1. فاکتور خرید کالا
2. بارنامه کالا
3. لیست عدل بندی
4. معرفی نامه
5. ضمانت نامه یا تعهد قانونی
6. وکالت نامه
7. تصویر کارت بازرگانی
8. مجوز عبور جهت ورود کالاهای ترانزیت
9. مجوز بانک
10. راهنمای CHR جاده‌ای و گذرنامه

ترانزیت بین المللی کالا چیست؟

ترانزیت بین المللی کالا ، همان ترانزیت خارجی می‌باشد؛ که در آن جا به جایی کالا بین مرز‌های دو یا چند کشور اتفاق می‌افتد. برای مثال ارسال بار به کانادا از ایران یا برعکس، ارسال کالا از ایران به ترکیه یا برعکس نمونه‌هایی از ترانزیت بین المللی کالا می‌باشد که در مثال اول چند کشور و در مثال دوم تنها دو کشور درگیر جا به جایی کالا خواهد بود.

برای آشنایی با انواع روش‌های حمل و نقل مقاله‌ی ” انواع حمل و نقل ” را مطالعه نمائید.

بنابراین محموله‌های کالا از طریق مسیر‌های مختلفی از گمرک کشور مبدأ خارج شده و به گمرک کشور مقصد خواهد رسید. در ترانزیت بین المللی کالا ، در صورت طولانی بودن راه مبدأ و مقصد کشور‌های دیگر به عنوان کشور‌های واسطه با برقراری قوانین و مقررات بین المللی و قوانین خود کشور، کالا را از کشور خود عبور می‌دهند.

تفاوت تزانزیت با صادرات و واردات

ممکن است خیلی از افراد ترانزیت را به جای مفهوم واردات و صادرات استفاده کنند. در این قسمت به توضیح تفاوت ترانزیت با صادرات و واردات می‌پردازیم.

صادرات به ارسال یک یا چند نوع کالا از کشور مبدا به کشور مقصد اشاره دارد. به صور مثال اگر زعفران از کشور ایران به کشور هند ارسال شود، ایران اقدام به صادرات کالای زعفران کرده است. در واردات، اتفاقی کاملا برعکس این مفهوم می‌افتد. یعنی یک کالا از کشور دیگر وارد کشور شود. در مثال بالا، کشور هند اقدام به واردات محصول زعفران کرده‌است.

اما ترانزیت مفهومی متفاوت با صادرات و واردات دارد. موضوع دیگر کشور مبدا و مقصد نیست. همانطور که در بخش قبل گفتیم، ترانزیت به معنای عبور کالا از یک سرزمین سوم برای رسیدن به مقصد است. در مثال زعفران و کشور هند، اگر مرسوله از مرزهای کشور پاکستان برای رسیدن به هند عبور کند، پاکستان اقدام به ترانزیت کالا کرده است.

ناگفته نماند که مفهوم ترانزیت تفاوت عمده‌ای با صادرات و واردات دارد، اما کاملا به یکدیگر مرتبط هستند. می‌توان چنین ادعا کرد که ترانزیت بخشی از پروسه صادرات یا واردات است.

تفاوت ترانزیت داخلی و خارجی

ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که تفاوت ترانزیت داخلی و خارجی یا بین المللی چیست؟ همانطور که اشاره شد، ترانزیت خارجی یا بین المللی به عبور یک محموله کالا از مرزهای یک کشور برای رسیدن به مقصد است. در واقع در ترانزیت خارجی کالا از گمرک کشور مبدا وارد کشور ترانزیتی می‌‎شود و سپس پس از انجام کارهای گمرگی به سمت گمرک کشور مقصد روانه می‎شود.

اما ترانزیت داخلی به فرآیند جا به جایی کالا در مرزهای یک کشور اشاره دارد. این جا به جایی به دلایل مختلفی انجام می‌شود که د رخبش ترانزیت داخلی به آن اشاره شد. به طور خلاصه، تفاوت ترانزیت داخلی و بین المللی در انجام روند گمرکی و مرزهایی است که کالا در آن جا به جا می‌شود.

روش‌های ترانزیت کالا

یک کالا برای رسید از مبدأ به مقصد، چهار راه پیش روی خود دارد راه هوایی، دریایی، ریلی و زمینی که در ادامه درباره هر یک توضیح خواهیم داد.

1. ترانزیت هوایی

یکی از متداول‌ترین روش‌های ترانزیت کالا در هر کشوری، ترانزیت هوایی می‌باشد. این شکل از ترانزیت کالا از طریق هواپیما‌های باربری استفاده می‌شود. روش‌ هوایی برای هر دو نوع ترانزیت کاربرد دارد اما بیشتر برای ترانزیت خارجی کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مقاله پیشنهادی: واردات تجهیزات پزشکی

بخش عمده‌ی از محموله‌هایی که در ترانزیت بین‌المللی کالا از طریق هواپیماهای باربری جا به جا می‌شوند، مواد خوراکی و کشاورزی می‌باشند. دلیل آن هم این می‌باشد که برای حفظ کیفیت و جلوگیری از فساد اقلام ذکر شده، باید در سریع‌ترین زمان از مبدأ به مقصد برسند. بنابراین مزیت ترانزیت هوایی، سرعت بالای انتقال و حمل و نقل کالاها می‌باشد.

2. ترانزیت جاده‌ای

پرکاربردترین روش ترانزیت کالا، ترانزیت جاده‌ای (زمینی) می‌باشد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید، سالانه بیش از 600 میلیون تن کالا جابه‌جا، و 10 میلیون تن کالا ترانزیت می‌شود که در این بین حمل و نقل جاده‌ای نقش بسیار مهمی در این زمینه دارد. دلیل پرکاربرد بودن ترانزیت جاده‌ای، این است که هزینه بسیار کمتری نسبت به سایر روش‌ها دارد؛ بنابراین می‌توان گفت که ترانزیت جاده‌ای یکی از رایج‌ترین و منعطف‌ترین شیوه، در ترانزیت کالا به حساب می‌آید.

لجستیک چیست؟ تعریف، مزایا و 12 مورد از انواع لجستیک

ترانزیت جاده‌ای مزایا دیگری هم دارد که عبارت‌اند از:

1. نیازی به سرمایه‌گذاری کلان نداشته و خیلی راحت با هزینه‌ای اندک، می‌توان ترانزیت جاده‌ای را انجام داد.
2. تردد کامیون و تریلی حمل کننده کالا، در تمامی مناطق کشور امکان‌پذیر می‌باشد.
3. ترانزیت جاده‌ای، برای کالاهایی که شرایط نگهداری خاصی ندارند (مواد غیر خوراکی)، مناسب‌تر از سایر روش‌ها است.
4. زمان حرکت وسیله نقلیه (کامیون یا تریلی) و بارگیری کالا، متناسب با شرایط فرستنده کالا خواهد بود.
5. درست است که سرعت انتقال در این شیوه از ترانزیت هوایی کمتر می‌باشد. اما نسبت به ترانزیت ریلی و دریایی، سرعت بیشتری دارد.

3. ترانزیت ریلی

ویژگی مهم ترانزیت ریلی کالا این است که نسبت به سایر روش‌های ترانزیت کالا از ایمنی و امنیت بیشتری برخوردار است. در این روش خطوط ریلی و قطارهای باربری، کالاهای مورد نظر را از فرستنده دریافت کرده و به مقصد خواهد رساند. البته فراموش نکنید که برای ترانزیت بین‌المللی کالا، باید زیرساخت‌های حمل و نقل ریلی بین دو کشور مبدأ و مقصد و همچنین کشور‌های واسطه وجود داشته باشد. اما این روش معایبی هم دارد؛ عدم امکان تحویل اجناس به صورت درب به درب و عدم انعطاف زمانی از معایب ترانزیت ریلی می‌باشد.

4. ترانزیت دریایی

ترانزیت دریایی که حمل و نقل کالا از طریق کشتی انجام می‌شود، بهترین روش برای جا به جایی کالا‌های زیاد و حجیم از کشور مبدأ به کشور مقصد خواهد بود. اما نکته‌ای که در این نوع ترانزیت وجود دارد این است که ترانزیت دریایی در کشورهایی انجام می‌شود که دارای بندرهای مرزی باشند؛ در نتیجه در کشور ما به‌خاطر وجود نداشتن این نوع بنادر، ترانزیت دریایی انجام نمی‌شود.

سخن پایانی

در پایان این نوشته می دانید که ترانزیت چیست و ترانزیت کالا به طور کلی به دو دسته ترانزیت داخلی و ترانزیت خارجی یا همان بین‌الملل تقسیم می‌شود که بسته به مرز‌های بین کشور‌ها و همچنین نوع محموله ترانزیت بین دو کشور از روش‌های مختلف هوایی، زمینی، دریایی و ریلی انجام می‌گیرد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و با توجه به شرایط وجود دارد باید انتخاب شود. به یاد داشته باشد که جمع آوری تمام مدارک در ترانزیت کالا به خصوص در ترانزیت بین‌المللی بسیار اهمیت دارد.

از این که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید از شما بسیار سپاس گزاریم و امیدواریم که اطلاعات بسیار مفیدی در رابطه با ترانزیت کالا در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم.

سوالات متداول

اشتراک گذاری در:

0

[ratemypost]