اینکوترمز چیست؟ اگر قصد دارید بیزنس خود را راه اندازی کرده و یا به هر نحوی وارد دنیای تجارت بین‌الملل شوید و یا اگر در حال حاضر شروع به فعالیت در این زمینه کرده‌اید، بهتر است بدانید که حتماً باید از قوانین و اصطلاحات تجاری بین‌المللی آگاهی کامل داشته باشید؛ زیرا تمامی شرکت‌ها و افراد فعال در این حوزه در سرتاسر دنیا، با کمک این قوانین به تجارت پرداخته و با خریداران و فروشندگان بین‌المللی ارتباطات تجاری برقرار کرده و قرارداد امضا می‌کنند.

ضروری است که هر تاجری از مفاهیم و اصطلاحات تجاری بین‌المللی یا اینکوترمز آگاهی کامل داشته باشد زیرا مطلع بودن از این قوانین باعث می‌شود که جلوی هر گونه ضرر و زیان مالی، اتلاف وقت و هزینه‌های هنگفت گرفته شود، همچنین با آشنایی در این زمینه می‌توان با تاجران دیگر کشورها به راحتی ارتباط برقرار کرده و بدون اختلاف معامله کرد؛ لذا اگر در این زمینه اطلاعاتی نداشته و یا به تازگی مطالعه در این زمینه را شروع کرده‌اید، این مقاله به شما کمک می‌کند تا در ابتدا به طور کلی با مفهوم اینکوترمز آشنا شده و در ادامه از جزئیات این قوانین و اصطلاحات تجاری بین‌المللی آگاه شوید.

مفهوم اینکوترمز چیست و از کجا آغاز شده است؟

incoterms چیست ؟ اینکوترمز (Incoterms) کلمه‌ای است که از ترکیب سه کلمه International Commercial Terms که به معنای اصطلاحات تجاری بین‌المللی می‌باشد، تشکیل شده است. این اصطلاح در رشته بازرگانی و معاملات تجاری بین‌المللی، بسیار پر کاربرد بوده و همواره استفاده می‌شود. اینکوترمز، مجموعه‌ای از اصطلاحات بازرگانی و تجارت بین‌الملل است که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی، تعیین و منتشر شده است و هر چند سال یک بار، توسط این اتاق بازرگانی به روزرسانی می‌شود. اتاق بازرگانی بین‌الملل که به صورت اختصار ICC نیز نامیده می‌شود، در سال 1919 با هدف منظم و تسهیل نمودن تجارت‌های بین‌المللی تأسیس گردید. این اصطلاحات بازرگانی، به طور ساده، جهانی بوده و وظایف و مسئولیت‌های طرفین قرارداد تجاری، هزینه‌ها، ریسک‌ها و نحوه خرید، حمل و نقل و تحویل کالا را نشان می‌دهند.

مقاله پیشنهادی: کد تعرفه گمرکی چیست ؟

معمولاً این اصطلاحات از سه کلمه تشکیل می‌شوند که به صورت اختصاری با سه حرف انگلیسی (حرف اول هر کلمه) نشان داده می‌شوند. این قوانین و اصطلاحات بین‌المللی بوده و توسط تمامی دولت‌ها و اتاق‌های بازرگانی در هر کشور و در سراسر دنیا پذیرفته شده است و برای جلوگیری از ابهامات احتمالی ناشی از استفاده از زبان‌های مختلف توسط تاجران بین‌المللی می‌باشد. اولین سندی که به عنوان اصطلاحات تجاری بین‌المللی منتشر شد در سال 1923 بود و پس از آن در سال 1936 سند دیگری با نام اینکوترمز، به عنوان اصطلاحات تجاری بین‌المللی اولیه نشر گردید. از آن زمان تاکنون، اینکوترمز توسعه یافته و تکمیل شده است و هر چند سال یک بار، با توجه به تغییرات و یا اصلاحاتی که در قوانین تجارت بین‌الملل اعمال می‌شود، به روز رسانی می‌گردد. شایان ذکر است اینکوترمز، از زمان اولین انتشار آن تاکنون، چندین بار اصلاح و به روز رسانی شده است که این اصلاحات در سال‌های 1953، 1967، 1976، 1980، 2000، 2010 و 2020 انجام شده‌اند.

امروزه قوانین اینکوترمز به دو صورت چاپی و الکترونیکی قابل دسترس است و شما می‌توانید از هر روشی که برایتان آسان‌تر است به این قوانین دسترسی پیدا کنید. این قوانین امروزه به 29 زبان دنیا ترجمه شده‌اند که زبان فارسی یکی از این زبان‌ها است لذا شما می‌توانید به راحتی از نسخه زبان فارسی قوانین اینکوترمز استفاده کنید. آخرین اصلاحیه و به روز رسانی قوانین اینکوترمز در سال 2020 صورت گرفت که در اول ژانویه منتشر گردید و توسط دکتر کوروش جعفرپور، وکیل پایه یک دادگستری، برای اولین بار به زبان فارسی ترجمه شد. لازم به ذکر است اتاق بازرگانی بین‌المللی گاهی دوره‌های آنلاینی را برای آموزش و ارائه قوانین اینکوترمز ارائه می‌دهد که پس از گذراندن این دوره‌ها، گواهی‌نامه‌ای را در این زمینه به شرکت کنندگان اعطا می‌نماید.

طبیعتا این موضوع واضح می باشد که برای انجام هر کاری لازم است اصول، قواعد و بایدها و نبایدهای آن را دانست و با دانش به روش انجام هر کاری به آن ورود کرد. ما در مقاله ” قوانین گمرک ” برخی از این نکات را بیان نموده‌ایم.

فواید قوانین اینکوترمز چیست ؟

در آخرین نسخه به روز شده قوانین اینکوترمز که در ژانویه 2020 منتشر شد، 11 شرط اصلی و چند شرط فرعی ورود دارد که با کمک آنها می‌توان مفاد و بندهای قراردادهای بین‌المللی را به روشنی تنظیم کرد و این مسئله از هرگونه ایجاد ابهام در ذهن طرفین قرارداد جلوگیری خواهد کرد و اختلافات و ضرر و زیان مالی را برای هریک از طرفین قرارداد به حداقل خواهد رساند.

اینکوترمز وضعیت مسائلی مانند ترابری و حمل و نقل، نحوه بارگیری کالا و تحویل آن، هزینه‌هایی که هر یک از طرفین باید متقبل شوند و بیمه را به وضوح مشخص می‌کند و به سؤالاتی مانند مدت زمان تحویل کالا، روش و شرایط حمل پاسخ داده و به موجب آن طرفین ملزم به رعایت استانداردهای تعیین شده در قرارداد بر اساس قوانین اینکوترمز هستند؛ با این حال لازم به ذکر است که قوانین اینکوترمز، همانند تمام قوانین موجود در دنیا، دارای نقص‌ها و محدودیت‌هایی است که شاید نتواند تمامی بندها و ملزومات یک قرارداد بین‌المللی را پوشش دهد. همچنین قوانین اینکوترمز 2022 نیز کماکان بدون تغییر باقی مانده است.

تعهدات موجود در اینکوترمز چیست ؟

• محل تحویل (Point of Delivery): در این قسمت مسئولیت و تعهدات فروشنده به عنوان کسی که بار را تحویل می‌دهد و خریدار به عنوان کسی که بار را تحویل می‌گیرد و محل تحویل دادن و تحویل گرفتن کالا مشخص می‌شود.
• تشریفات واردات و صادرات (Import and Export Formalities): در این قسمت، قوانین اینکوترمز نشان می‌دهند که کدام یک از طرفین قرارداد مسئول انجام دادن تشریفات و امور واردات و صادرات هستند.
• هزینه بیمه (Insurance Cost): در این قسمت، بر اساس قوانین اینکوترمز تعیین می‌شود که هزینه بیمه کالا در مسیر، به عهده کدام یک از طرفین قرارداد است.
• هزینه‌های حمل و نقل (Transportation Charges): در این بخش، اینکوترمز تعیین می‌کند که هزینه‌های حمل و نقل در هر یک از مراحل حمل به عهده کدام یک از طرفین قرارداد است.

اصطلاحات و مفاهیم کلی در قوانین اینکوترمز :

به طور کلی، اصطلاحات قوانین اینکوترمز به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• اصطلاحات اینکوترمز مربوط به انواع مختلف روش‌های حمل و نقل
• اصطلاحات اینکوترمز مربوط به حمل و نقل دریایی و کشتیرانی

بهتر است قبل از معرفی اصطلاحات و قوانین اصلی اینکوترمز، برخی از اصطلاحات و مفاهیم کلی مورد استفاده در قوانین تجاری بین‌المللی ذکر شوند؛ این اصطلاحات به قرار زیر هستند:

• Carrier: فرد یا شرکتی است که در قرارداد حمل و نقل کالا، وظیفه حمل بار از یکی از طرق زمینی، هوایی و یا دریایی و یا ترکیبی از این روش‌ها، با کشتی، هواپیما، قطار و یا کامیون را بر عهده دارد.
• Delivery: به معنای تحویل است؛ محلی است که وقتی در آن فروشنده کالا را به خریدار تحویل می‌دهد تمامی مسئولیت‌ها و ریسک‌ها از فروشنده به خریدار منتقل می‌گردد.
• Arrival: محلی تحویل کالا است که در آن هزینه حمل پرداخت می‌گردد.
• Freight Forwarder: شرکتی است که قرارداد حمل را با فروشنده یا خریدار می‌بندد و گاهی به گونه‌ای واسط میان Carrier با فروشنده یا خریدار است.
• Free: فروشنده موظف است کالا را در محلی که تعیین شده به خریدار تحویل داده تا از آنجا توسط خریدار حمل شود.
• To clear for export: انجام تمام امور ترخیص کالا در گمرک مقصد و گرفتن مجوزهای صادرات و خروج کالا

به طور کلی می‌توان گفت ” حمل و نقل ترانزیت کالا ” عبارت است از جابه‌جایی کالاهای گمرک نشده، از گمرکی به گمرک دیگر که این اتفاق تحت نظارت گمرک صورت می‌گیرد و ما در مقاله‌ای به انواع و نکات آن پرداخته‌ایم.

قوانین و اصطلاحات کلی تجاری بین‌المللی اینکوترمز مربوط به انواع روش‌های حمل بین‌المللی:

برخی از اصطلاحات اینکوترمز به صورت کلی هستند و در مورد تمامی روش‌های حمل و نقل و برای مشخص کردن وظایف و مسئولیت‌های طرفین قرارداد کاربرد دارند. در زیر برخی از مهم‌ترین این اصطلاحات شرح داده شده‌اند:

• Ex- Work (EXW) (تحویل درب کارخانه): تحویل به صورت EXW، همان‌طور که از نام آن مشخص است، به معنی این است که کالا در انبار فروشنده و یا در کارخانه تحویل خریدار داده می‌شود و فروشنده هیچ گونه وظیفه‌ای در خصوص حمل کالا نداشته و مسئولیتی در این زمینه متقبل نمی‌شود. همچنین تمام ریسک‌ها در زمان بارگیری، حمل و نقل، تخلیه و همچنین امورات گمرکی، متوجه خریدار بوده و تمام مسئولیت کالا پس از تحویل گرفتن آن از درب انبار یا کارخانه فروشنده به عهده خریدار است. همچنین تمامی هزینه‌های حمل تا مقصد نهایی، بیمه، امورات گمرکی و ترخیص به عهده خریدار می‌باشد.
• Carriage Paid To (CPT) (تحویل با پرداخت هزینه حمل تا پشت گمرک کشور مقصد): در این حالت، فروشنده موظف است کالا را تا بندر، فرودگاه و گمرک کشور مقصد که توسط خریدار مشخص می‌شود برساند و تا زمان رساندن کالا به گمرک تعیین شده از سوی خریدار، تمامی ریسک‌ها و هزینه‌های بارگیری، حمل و نقل و تخلیه به عهده فروشنده است. در این قانون، به محض اینکه فروشنده بار را در گمرک مقصد تحویل خریدار بدهد، تمامی ریسک‌ها برطرف شده و مسئولتی در قبال خسارات احتمالی و همچنین انجام امور گمرکی و ترخیص کالا نداشته و انجام این امور و تمامی هزینه‌های ترخیص به عهده خریدار خواهد بود.
• Carriage and Insurance Paid to (CIP) (تحویل با پرداخت هزینه حمل و بیمه تا پشت گمرک کشور مقصد): این اصطلاح شبیه اصطلاح CPT است که در قسمت قبل درمورد آن صحبت کردیم. فروشنده باید کالا را تا گمرک مقصد نهایی حمل کرده و تمامی ریسک‌ها و هزینه‌های بارگیری و حمل و نقل کالا تا گمرک مقصد که توسط خریدار مشخص شده است، به عهده فروشنده می‌باشد. تنها تفاوتی که این حالت با حالت CPT دارد این است که فروشنده موظف است کالا را بیمه کرده تا اگر در طول بارگیری و حمل و رسیدن کالا به گمرک مقصد، حادثه‌ای برای بار اتفاق بیفتد، بیمه خسارت آن را بپردازد و مانند CPT، زمانی که کالا در گمرک مقصد تحویل خریدار گردید، تمامی ریسک‌ها به خریدار منتقل شده و هزینه‌های تشریفات گمرکی و ترخیص کالا به عهده خریدار می‌باشد.
• Free Carrier (FCA) (تحویل به حمل کننده در نقطه‌ای معین در کشور مبدأ): در این قانون، فروشنده کالا را به حمل کننده، که از طرف خریدار تعیین شده است (این حمل کننده می‌تواند خود خریدار باشد) در محلی که از قبل تعیین شده (می‌تواند انبار یا کارخانه فروشنده باشد)، تحویل دهد. در این حالت، زمانی که فروشنده کالا را به حمل کننده تحویل می‌دهد تمامی ریسک‌ها برای فروشنده برطرف شده و پس از آن تمامی ریسک‌ها و هزینه‌ها به خریدار منتقل می‌شود. در این حالت اگر در هنگام بارگیری صدمه‌ای به بار وارد شود مسئولیت آن به عهده فروشنده است.
• Delivered at Place Unloaded (DPU): این اصطلاح جدید است و اولین بار در اینکوترمز نسخه 2020 ارائه شد. در این قانون فروشنده بار را در محلی مانند بندر و یا فرودگاه تخلیه و ترخیص کرده و به خریدار تحویل می‌دهد و متعاقباً پس از تحویل کالا، تمامی ریسک‌ها، مسئولیت‌ها و هزینه‌ها به خریدار منتقل می‌شود. در قانون DPU، محل تخلیه کالا و مقصد نهایی با هم یکی است و کالا دقیقاً در مقصد نهایی تخلیه می‌شود. در این حالت، تمامی هزینه‌ها و ریسک‌ها و مسئولیت‌ها در زمان بسته بندی، بارگیری، تشریفات گمرکی در کشور مبدأ و صادر کننده، گرفتن مجوزهای صادرات، حمل کالا تا گمرک مقصد، انجام امور گمرکی و اخذ مجوزهای گمرکی برای واردات در کشور مقصد و تمام هزینه‌های مربوط به آن، ترخیص کالا، تحویل مدارک مورد نیاز گمرک مقصد و هزینه‌های حقوق و عوارض گمرکی به عهده فروشنده است و پس از ترخیص، کالا بعد از خروج از گمرک تحویل خریدار می‌گردد. نکته قابل توجه در این حالت این است که اگر در زمان تخلیه بار، خسارتی به کالا وارد شود، هزینه و مسئولیت آن به عهده خریدار است.
• Delivered At Place (DAP) (تحویل در نقطه مقرر شده در کشور مقصد): در این قانون نیز مانند قانون DPU، تمامی هزینه‌های بارگیری، تشریفات گمرکی در گمرک مبدأ، هزینه‌ها، مجوزهای گمرکی جهت صادرات در گمرک مقصد، حمل و نقل کالا تا گمرک مقصد، انجام امور گمرکی، اخذ مجوزهای ترخیص و واردات کالا و هزینه‌های حقوق و عوارض گمرکی در گمرک مقصد به عهده فروشنده است. تنها تفاوتی که این حالت با حالت DPU دارد این است که در این قانون محلی که بار در آن تخلیه می‌شود و مقصد نهایی با یکدیگر متفاوت است در حالی در DPU بار درست در مقصد نهایی تخلیه می‌گردد.
• Delivered Duty Paid (DDP) (تحویل در کشور مقصد با پرداخت عوارض گمرکی): در این قانون، فروشنده باید بار را در محلی که توسط خریدار مشخص شده در کشور مبدأ، تحویل خریدار دهد؛ تمام هزینه‌های بارگیری و امورات گمرکی در کشور مبدأ، حمل و نقل، انجام امورات گمرکی در کشور مبدأ، اخذ مجوزهای واردات و هزینه‌های عوارض گمرکی در کشور مبدأ به عهده فروشنده است و باید پس از ترخیص کالا را در محل خریدار به او تحویل دهد؛ در این حالت فروشنده هیچ مسئولیتی در قبال تخلیه ندارد و مسئولیت هرگونه خسارت در هنگام تخلیه، به عهده خریدار است. در حالت DDP، حداکثر تعهدات بر دوش فروشنده است. تا زمان تحویل کالا در مقصد نهایی، هیچ گونه ریسک و مسئولیتی به عهده خریدار نیست.

قوانین و اصطلاحات تجاری بین‌المللی (اینکوترمز) در زمینه حمل و نقل دریایی:

• Free Alongside Ship (FAS) (تحویل در کنار کشتی): در این اصطلاح، فروشنده کالا را در محلی که خریدار مشخص می‌کند و یا در کنار کشتی و روی اسکله به خریدار تحویل می‌دهد و پس از آن تمامی ریسک‌ها و مسئولیت‌ها و هزینه‌های بارگیری و حمل و انجام امورات گمرکی در مقصد، به عهده خریدار بوده و فروشنده هیچ مسئولیتی در قبال آسیب‌های احتمالی و هزینه‌ها ندارد. توجه داشته باشید که در این حالت فروشنده ملزم به انجام امور گمرکی مربوط به صادرات در کشور مبدأ می‌باشد.
• Free On Board (FOB) (تحویل بر روی عرشه کشتی): در این قانون، فروشنده موظف است تمامی امورات گمرکی مربوط به صادرات را انجام داده و کالا را بر روی عرشه کشتی (که توسط خریدار تعیین شده است) و قبل از حمل به خریدار تحویل دهد؛ پس از گذشتن بار از نرده کشتی، تمامی مسئولیت‌ها، ریسک‌ها و هزینه‌های مربوط به حمل، بیمه نامه، تخلیه، امورات گمرکی در کشور مبدأ و ترخیص به خریدار منتقل شده و فروشنده هیچ گونه مسئولیتی در قبال خسارات احتمالی ندارد.
• Cost and Freight (CFR) (کرایه حمل دریایی): در این قانون، هزینه حمل، که به صورت دریایی است، تا بندر کشور مقصد، به عهده فروشنده می‌باشد؛ اما ریسک‌ها و مسئولیت خسارات احتمالی تنها تا زمانی که بار بارگیری می‌شود به عهده فروشنده می‌باشد و اگر در زمان حمل، تخلیه و یا در گمرک مقصد اتفاقی برای بار بیفتد، فروشنده مسئولیتی را به عهده ندارد. هزینه‌ها در بندر مبدأ نظیر هزینه‌های امورات گمرکی به منظور صادرات و بارگیری و همین‌طور هزینه حمل تا بندر مقصد به عهده فروشنده است اما هزینه بیمه به عهده فروشنده نیست و هیچ گونه مسئولیتی در قبال تحویل بار در بندر مقصد ندارد.
• Cost, Insurance and Freight (CIF) (هزینه بیمه و حمل دریایی): اصطلاح CIF بدین معنی است که فروشنده موظف است هزینه بیمه و حمل دریایی کالا تا بندر مقصد را بپردازد اما زمانی که بار را در بندر مقصد تحویل خریدار می‌دهد، تمامی مسئولیت‌ها و ریسک‌ها از روی فروشنده برداشته و به خریدار منتقل می‌شود. شایان ذکر است اصطلاح CIP تنها زمانی استفاده می‌شود که حمل به صورت دریایی و بدون کانتینر صورت می‌گیرد و اگر روش دیگری برای حمل و نقل اتخاذ شود از اصطلاح CIP استفاده می‌شود. این قانون شبیه قانون CFR است که در بالا توضیح داده شد، تنها تفاوت موجود، ملزم بودن فروشنده به بیمه کردن بار تا بندر مقصد است تا اگر خسارتی به بار وارد شد بیمه آن را پرداخت نماید.

توجه داشته باشید در صورتی که طرفین قرارداد مایل به اعمال تغییراتی در قوانین هستند، بایستی به صورت واضح و روشن در قرارداد تجاری، به صورت بند اضافه شود تا از مشکلات و اختلافات احتمالی بین طرفین در آینده پیشگیری گردد.

” شیپینگ اوردر ” یکی از انواع اصطلاحاتی است که در حوزه بازرگانی کاربرد دارد بنابراین برای اطلاعات بیشتر به مقاله‌ای که برای آن نوشتیم مراجعه نمائید.

سخن پایانی

لازم و ضروری است که هر بازرگانی، از قوانین و اصطلاحات بین‌المللی که مورد قبول و مورد استفاده تمامی کشورها است، آگاهی داشته باشد و بداند که اینکوترمز چیست . همان‌طور که گفته شد، اصطلاحات تعریف شده در اینکوترمز ، از پیش تعیین شده‌اند و هر چند سال یک بار، در جهت تسهیل بیشتر روابط و معاملات تجاری بین‌المللی، به روز رسانی و اصلاح می‌شوند. در این مقاله از سری مقالات تی اکسپرس، پرکاربردترین اصطلاحات تجاری بین‌المللی همراه با توضیحات کامل و تفاوت هایشان ارائه گردید؛ امید است بتوانیم گامی هرچند کوچک در راستای اطلاع رسانی و آگاه سازی شما مخاطبان گرامی برداشته باشیم.

سوالات متداول

اشتراک گذاری در:

1

[ratemypost]